Regionalna Izba Obrachunkowa w Lublinie zwróciła się do Ministerstwa Finansów z prośbą o zajęcie stanowiska w sprawie wykazywania w sprawozdaniu Rb-27S z wykonania planu dochodów budżetowych samorządowej jednostki budżetowej/jednostki samorządu terytorialnego danych dotyczących zaległości netto oraz należności.
Ministerstwo Finansów w odpowiedzi (pismo Departamentu Finansów Samorządu Terytorialnego z 6 maja 2020 r., nr ST2.4761.4.2020) wskazało, iż:
"(...) Jednostki samorządu terytorialnego są zobowiązane do sporządzania sprawozdań Rb-27S z wykonania planu dochodów budżetowych stosownie do zasad określonych w Instrukcji sporządzania sprawozdań budżetowych w zakresie budżetów jednostek samorządu terytorialnego, stanowiącej załącznik nr 36 do rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 9 stycznia 2018 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1393, z późn. zm.).
Stosownie do przepisu § 3 ust. 1 pkt 7 ww. Instrukcji w kolumnie "Saldo końcowe" wykazuje się należności pozostałe do zapłaty, w tym m.in. "zaległości netto" tj. należności pozostałe do zapłaty, których termin zapłaty już minął i mogą być egzekwowane.
Biorąc powyższe pod uwagę oraz przepis art. 146 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (Dz. U. z 2019 r. poz. 498, z późn. zm.), zgodnie z którym postępowanie egzekucyjne skierowane do majątku wchodzącego w skład masy upadłości, wszczęte przed dniem ogłoszenia upadłości, ulega zawieszeniu z mocy prawa z dniem ogłoszenia upadłości oraz to, że postępowanie to umarza się z mocy prawa po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości, jak również, że po dniu ogłoszenia upadłości niedopuszczalne jest skierowanie egzekucji do majątku wchodzącego w skład masy upadłości - zaległości podatnika w upadłości nie powinny być wykazywane w kolumnie "zaległości netto". Należności te podlegają wykazaniu odpowiednio w kolumnie 5 "Należności" oraz w kolumnie 9 sprawozdania Rb-27S "Należności pozostałe do zapłaty - ogółem".
Postanowienia § 3 ust. 1 pkt 7 załącznika nr 36 do rozporządzenia określają również, że w kolumnie 10 "zaległości netto" nie należy wykazywać zaległości płatnych w ratach (jeżeli termin spłaty raty nie minął), kwot objętych wstrzymaniem wykonania decyzji na mocy postanowienia organu podatkowego, sądu administracyjnego lub odrębnych przepisów oraz zaległości objętych postępowaniem ugodowym, układowym lub restrukturyzacyjnym.
Należy zaznaczyć, że wskazane przepisy prawa określają kryteria, jakimi winne odpowiadać zaległości, które powinny lub też nie powinny być ujmowane w sprawozdaniu Rb-27S w kolumnie "zaległości netto". Nie jest natomiast możliwe, ani zasadne wyliczenie enumeratywne w instrukcji wszystkich przypadków zaległości, które mogą wystąpić przy realizacji zadań przez jednostki samorządu terytorialnego i spełniałyby wymagane kryteria.
Ocena, które należności pozostałe do zapłaty spełniają warunek określony w przepisie § 3 ust. 1 pkt l: "w odpowiednich kolumnach "Saldo końcowe" wykazuje się należności pozostałe do zapłaty, w tym zaległości netto (należności pozostałe do zapłaty, których termin zapłaty minął i mogą być egzekwowane) oraz nadpłaty (kwoty nadpłacone) ustalone na podstawie danych analitycznych kont podatkowych; w kolumnie "zaległości netto" nie należy wykazywać -zaległości płatnych w ratach (jeżeli termin spłaty raty nie minął), odroczonych (w przypadku gdy odroczony termin płatności nie minął), kwot objętych wstrzymaniem wykonania decyzji na mocy postanowienia organu podatkowego, sądu administracyjnego lub odrębnych przepisów oraz zaległości objętych postępowaniem ugodowym, układowym łub restrukturyzacyjnym ", należy do jednostki samorządu terytorialnego. Zatem do jednostki samorządu terytorialnego należy ocena, które zaległości powstałe przy realizacji zadań przez jednostki samorządu terytorialnego, spełniają kryteria zaliczenia ich do "zaległości netto" i powinny być ujmowane w sprawozdaniu Rb-27S, w kolumnie 10 "zaległości netto".
Zgodnie z przepisem § 3 ust. 1 pkt 2 Instrukcji sporządzania sprawozdań budżetowych w zakresie budżetów jednostek samorządu terytorialnego sprawozdanie jednostkowe z wykonania planu dochodów budżetowych z tytułu podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych, pobieranych przez jednostki samorządu terytorialnego, sporządza się na podstawie danych księgowości podatkowej, przy czym w kolumnie "Należności" wykazuje się: salda początkowe (należności pozostałych do zapłaty zmniejszone o nadpłaty), powiększone o kwoty przypisów należności z tytułu dochodów budżetowych, po zmniejszeniu ich o kwoty odpisów; jeżeli kwota nadpłat i odpisów przewyższa kwotę należności pozostałych do zapłaty i przypisów, to różnicę wykazuje się jako liczbę ujemną. W kolumnie tej wykazuje się również zaległości podatkowe zabezpieczone hipoteką. W kolumnie "Należności" nie wykazuje się należności długoterminowych.
Sprawozdanie Rb-27S jest sprawozdaniem z wykonania planu dochodów budżetowych jednostek samorządu terytorialnego.
Biorąc pod uwagę, przepis art. 211 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 869, z późn. zm.), zgodnie z którym budżet jednostki samorządu terytorialnego jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów tej jednostki, uchwalanym na rok budżetowy, którym jest rok kalendarzowy, natomiast podstawą gospodarki finansowej jednostki samorządu terytorialnego w danym roku budżetowym jest uchwała budżetowa, określająca łączną kwotę planowanych dochodów budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z wyodrębnieniem dochodów bieżących i majątkowych (art. 212 ust. 1 pkt 1) - sprawozdanie Rb-27S z wykonania planu dochodów budżetowych jednostki samorządu terytorialnego dotyczy roku kalendarzowego, za który jest sporządzane.
Wobec powyższego w kolumnie "Należności" wykazuje się kwoty przypisów należności z tytułu dochodów budżetowych, których pierwotny termin płatności przypada na dany rok budżetowy, a nie na rok następny.
Jednocześnie, jak wynika z instrukcji, w kolumnie "Należności" wykazuje się również zaległości podatkowe zabezpieczone hipoteką, nie wykazuje się natomiast należności długoterminowych.
Kwoty ujęte w sprawozdaniu Rb-27S z wykonania planu dochodów budżetowych powinny być zgodne z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej (§ 9 ust. 2 rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej).
Jednocześnie z przepisu § 20 ust. 1 pkt 4 lit. b rozporządzenia z dnia 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1911, z późn. zm.) wynika, że zakładowy plan kont powinien zapewniać możliwość sporządzenia sprawozdań finansowych, sprawozdań budżetowych lub innych sprawozdań określonych w odrębnych przepisach.
Stosowane przez jednostkę rozwiązania ewidencyjne - zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2019 r. poz. 351, z późn. zm.) - powinny wynikać z przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, którą ustala w formie pisemnej i aktualizuje kierownik jednostki (...)".