Należności z tytułu opłaty przekształceniowej w sprawozdaniu Rb-27S - stanowisko MF

Czy należności z tytułu opłaty przekształceniowej za 2019 r. (z terminem płatności w 2020 r.) powinny zostać wykazane w sprawozdaniu Rb-27S jednostki samorządu terytorialnego z wykonania planu dochodów budżetowych za 2019 r.?

W sprawie wykazywania należności z tytułu opłaty przekształceniowej, pobieranej na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz. U. z 2019 r. poz. 916), w sprawozdaniu Rb-27S z wykonania planu dochodów budżetowych samorządowej jednostki budżetowej/jednostki samorządu terytorialnego Departament Finansów Samorządu Terytorialnego Ministerstwa Finansów w piśmie z 10 października 2019 r. (nr ST2.4761.33.2019) poinformował:

"(...) W świetle przepisu art. 7 ust. 6 ww. ustawy opłata wnoszona jest przez okres 20 lat licząc od dnia przekształcenia. Opłatę należną za rok 2019 wnosi się w terminie do dnia 29 lutego 2020 r. (art. 20).

Jednostki samorządu terytorialnego są zobowiązane do sporządzania sprawozdań Rb-27S z wykonania planu dochodów budżetowych stosownie do zasad określonych w Instrukcji sporządzania sprawozdań budżetowych w zakresie budżetów jednostek samorządu terytorialnego, stanowiącej załącznik nr 36 do rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 9 stycznia 2018 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1393). Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 2 sprawozdanie jednostkowe z wykonania planu dochodów budżetowych z tytułu podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych, pobieranych przez jednostki samorządu terytorialnego, sporządza się na podstawie danych księgowości podatkowej, przy czym w kolumnie "Należności" wykazuje się salda początkowe (należności pozostałych do zapłaty zmniejszone o nadpłaty), powiększone o kwoty przypisów należności z tytułu dochodów budżetowych, po zmniejszeniu ich o kwoty odpisów. W kolumnie tej wykazuje się również zaległości podatkowe zabezpieczone hipoteką. W kolumnie "Należności" nie wykazuje się należności długoterminowych.

Biorąc pod uwagę określony w ww. ustawie termin wniesienia opłaty należnej za rok 2019, kwotę odpowiadającą tej opłacie należałoby wykazać w kolumnie "Należności" w sprawozdaniu Rb-27S za 2020 r.

Niemniej w sytuacji, gdy opłata za 2019 r. została wniesiona w 2019 r., to należałoby tę opłatę wykazać w sprawozdaniu Rb-27S za 2019 r.

Prezentowany sposób ujmowania opłat z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów w sprawozdaniach Rb-27S z wykonania planu dochodów budżetowych nie determinuje sposobu ujmowania tych opłat w sprawozdaniach finansowych, o którym mowa w piśmie Departamentu Rachunkowości i Rewizji Finansowej (DR6.5101.60.2019)."

Przypomnijmy przy okazji treść pisma Departamentu Rachunkowości i Rewizji Finansowej Ministerstwa Finansów (nr DR6.5101.60.2019):

"(...) Definicję należności krótkoterminowych dla celów bilansowych określa art. 3 ust. 1 pkt 18 lit. c ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2019 r. poz. 351 ze zm.). Rozumie się przez nie część aktywów jednostki, które w przypadku należności krótkoterminowych obejmują ogół należności z tytułu dostaw i usług oraz całość lub część należności z innych tytułów niezaliczonych do aktywów finansowych, a które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego. Należności, których termin spłaty przypada w okresie dłuższym niż rok od dnia bilansowego, a więc w roku zaprzyszłym i później - są należnościami długoterminowymi.

Jak wynika z załącznika nr 3 pn. "Plan kont dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych" do rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1911 z późn. zm.) do ewidencji krajowych i zagranicznych rozrachunków oraz rozliczeń służą konta Zespołu 2 "Rozrachunki i rozliczenia". Do ewidencji należności jednostek z tytułu dochodów budżetowych służy konto 221 - "Należności z tytułu dochodów budżetowych". Na stronie Wn konta 221 ujmuje się ustalone należności z tytułu dochodów budżetowych i zwroty nadpłat. Z kolei na stronie Ma konta 221 ujmuje się spłaty należności z tytułu dochodów budżetowych oraz odpisy (zmniejszenia) należności. Na koncie 221 ujmuje się również należności z tytułu podatków pobieranych przez właściwe organy. Zapisy z tego tytułu mogą być dokonywane na koniec okresów sprawozdawczych na podstawie sprawozdań z ewidencji podatkowej (zaległości i nadpłaty). Ewidencja szczegółowa do konta 221 powinna być prowadzona według dłużników i podziałek klasyfikacji budżetowej oraz budżetów, których należności dotyczą.

Natomiast, do ewidencji długoterminowych należności lub długoterminowych rozliczeń z budżetem służy konto 226 - "Długoterminowe należności budżetowe". Na stronie Wn konta 226 ujmuje się w szczególności długoterminowe należności, w korespondencji z kontem 840, a także przeniesienie należności krótkoterminowych do długoterminowych, w korespondencji z kontem 221. Z kolei na stronie Ma konta 226 ujmuje się w szczególności przeniesienie należności długoterminowych do krótkoterminowych, w korespondencji z kontem 221.

Wobec powyższego wartość opłaty należnej za 2019 rok z tytułu przekształcenia użytkowania wieczystego gruntów w prawo własności należałoby - w ocenie Departamentu DR - ująć w księgach rachunkowych jednostki na koncie 221 - "Należności z tytułu dochodów budżetowych". Natomiast opłaty należne za następne lata obrotowe należałoby potraktować jako należności długoterminowe i ująć w ewidencji księgowej na koncie 226 - "Długoterminowe należności budżetowe".

Jednocześnie uprzejmie informujemy, że Departament Długu Publicznego, w ramach konsultacji niniejszego pisma, podtrzymał swoje stanowisko zawarte w piśmie z dnia 1 sierpnia br., znak pisma: DP8.658.15.2019, co do ujmowania w sprawozdaniu Rb-N opłat z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2018 r., podkreślając, że wskazane sprawozdanie jest sporządzane dla celów statystyki długu i nie jest sprawozdaniem finansowym. Opłaty z tytułu przekształcenia powinny być ujmowane w sprawozdaniu Rb-N jako należności z tytułu dostaw i usług, czyli w pozycji N5. Pozostałe należności. Nie determinuje to sposobu ich ujmowania w sprawozdaniach finansowych"