Stanowisko Ministerstwa Finansów w zakresie sporządzania sprawozdania Rb-34S

W związku z występującymi wątpliwościami dotyczącymi stosowania rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z 9 stycznia 2018 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. poz. 109 ze zm.) Regionalna Izba Obrachunkowa w Poznaniu zwróciła się do Ministerstwa Finansów z prośbą o zajęcie stanowiska w zakresie sporządzania sprawozdania Rb-34S z wykonania dochodów i wydatków na rachunku, o którym mowa w art. 223 ust. 1 ustawy o finansach publicznych.

Pytanie Regionalnej Izby Obrachunkowej (pismo z 15 lutego 2019 r., znak WA-0281/2/2019):

"(...) Zasady sporządzania sprawozdania Rb-34S uregulowane zostały w rozdziale 8 "Instrukcji sporządzania sprawozdań budżetowych w zakresie budżetów jednostek samorządu terytorialnego" stanowiącej załącznik nr 36 do ww. rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z 9 stycznia 2018 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej. Zgodnie z § 19 ust. 2 i 3 Instrukcji:

2. W dziale A. "Dochody" w kolumnach: "Plan" i "Wykonanie" wykazuje się:

1) w szczegółowości dział, rozdział, paragraf - odpowiednio planowane i zrealizowane wpływy środków pieniężnych na wydzielony rachunek dochodów,

2) w wydzielonym wierszu "K150" - stan środków pieniężnych na wydzielonym rachunku na początku okresu sprawozdawczego.

3. W dziale B. "Wydatki" w kolumnach: "Plan" i "Wykonanie" wykazuje się:

1) w szczegółowości: dział, rozdział paragraf - odpowiednio planowane i poniesione wydatki,

2) w wydzielonym wierszu "P 150" - stan środków pieniężnych na wydzielonym rachunku na koniec okresu sprawozdawczego.

Z Instrukcji nie wynika, czy kwoty dochodów w dziale A oraz wydatków w dziale B powinny być wykazywane w wartościach netto czy brutto (z VAT).

Zauważyć jednak należy, że w wyjaśnieniach "Centralizacja rozliczeń VAT w JST - dodatkowe wyjaśnienia" opublikowanych na stronach internetowych Ministerstwa Finansów (https://www.fmanse.mf.gov.pl) w odniesieniu do prezentowania dochodów w sprawozdaniu Rb-27S zamieszczono informację, że: "Podatek VAT nie stanowi dochodu jednostek samorządu terytorialnego. W katalogu źródeł dochodów jednostek samorządu terytorialnego, określonym w ustawie z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, VAT nie występuje jako źródło dochodów tych jednostek. Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług VAT jest dochodem budżetu państwa.

W związku z powyższym w sprawozdaniu Rb-27S z wykonania planu dochodów budżetowych samorządowej jednostki budżetowej i jednostki samorządu terytorialnego dochody powinny być ujmowane w kwotach netto (bez podatku VAT)."

W świetle powyższego w ocenie tut. Izby zasadne byłoby również wykazywanie dochodów w kwotach netto w sprawozdaniu Rb-34S z wykonania dochodów i wydatków na rachunku, o którym mowa w art. 223 ust. 1 ustawy o finansach publicznych.

Zauważyć przy tym należy, że podstawową zasadą obowiązującą przy sporządzaniu sprawozdań budżetowych jest ich sporządzanie na podstawie ewidencji księgowej (§ 6 ust. 1 pkt 1 oraz § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie sprawozdawczości budżetowej).

Księgi rachunkowe jednostki powinny być prowadzone zgodnie z ustawą z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2018 r. poz. 395 z późn.zm.) oraz rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Finansów z 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1911 z późn.zm.). Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 11 w związku z art. 4 ust. 1 ustawy o rachunkowości jednostka przyjmuje zasady (politykę) rachunkowości, przez które rozumie się wybrane i stosowane przez jednostkę rozwiązania dopuszczone ustawą, w tym także określone w MSR, zapewniające wymaganą jakość sprawozdań finansowych. Przyjęte zasady jednostka ma obowiązek stosować rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy.

W myśl przepisów § 20 ust. 1 pkt 4 lit. b ww. rozporządzenia zakładowy plan kont powinien zapewniać możliwość sporządzenia sprawozdań finansowych, sprawozdań budżetowych lub innych sprawozdań określonych w odrębnych przepisach.

Biorąc powyższe pod uwagę tut. Izba zwraca się o rozstrzygnięcie, czy sporządzając sprawozdanie Rb-34S w zakresie dochodów opodatkowanych VAT, jednostki winny ujmować kwoty dochodów netto (bez VAT) czy brutto i w konsekwencji - czy stan środków pieniężnych na koniec okresu sprawozdawczego powinien być wykazywany w kwocie netto czy brutto.

Stanowisko Ministerstwa Finansów w powyższej sprawie zostanie wykorzystane przez tut. Izbę w działaniach nadzorczych i kontrolnych Izby."

Odpowiedź Ministerstwa Finansów (pismo Departamentu Finansów Samorządu Terytorialnego z 28 marca 2019 r., nr ST2.4761.7.2019):

"(...) Na rachunku, o którym mowa w art. 223 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2077 z późn.zm.) samorządowe jednostki budżetowe prowadzące działalność oświatową oraz opiekuńczo-wychowawczą gromadzą dochody, określone w uchwale przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego.

Biorąc pod uwagę, że VAT nie jest dochodem jednostki samorządu terytorialnego, wykazywanie danych w sprawozdaniu Rb-34S w zakresie dochodów powinno być analogiczne jak w sprawozdaniu Rb-27S z wykonania planu dochodów budżetowych samorządowej jednostki budżetowej/jednostki samorządu terytorialnego, w którym dochody wykazywane są w kwotach netto (bez VAT).

Wobec powyższego w sprawozdaniu Rb-34S stan środków pieniężnych na koniec okresu sprawozdawczego powinien uwzględniać stan środków pieniężnych na wydzielonym rachunku na początek okresu sprawozdawczego, zrealizowane dochody netto oraz wykonane wydatki w okresie sprawozdawczym.

Zasady sprawozdawczości budżetowej nie określają wymogu zgodności zapisów na poszczególnych kontach księgowych z danymi prezentowanymi w sprawozdaniach budżetowych. Zgodnie z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie sprawozdawczości budżetowej kwoty wykazane w sprawozdaniach powinny być zgodne z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej.

Stosowane przez jednostkę rozwiązania ewidencyjne powinny wynikać z przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, którą - zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - ustala w formie pisemnej i aktualizuje kierownik jednostki."